Hoe is het gesteld met de betalingsmoraal in Nederland? Goed vergeleken met Zuid-Europese landen, maar aan Scandinavië kunnen we niet tippen.

De maximale betalingstermijn voor bedrijven is in maart vorig jaar wettelijk vastgelegd. Als twee ondernemingen contractueel niks afspreken, moet de factuur binnen 30 dagen betaald zijn.

Spreken ze wel iets af, dan mag de maximale termijn 60 dagen zijn. Langer mag ook, maar alleen als kan worden aangetoond dat dit voor geen van beide partijen nadelig is.

Strengere regels voor overheid

Voor overheidsinstanties zijn de regels strenger: die moeten binnen 30 dagen de rekening hebben betaald, ook als daar niets over in het contract staat. In geval van te late betaling heb je niet alleen recht op de wettelijke rente over het openstaande bedrag, maar ook op een boete van 5 procent over dat bedrag en een administratieve kostenvergoeding.

De hoogte van de kostenvergoeding hangt af van het factuurbedrag: beneden de duizend euro heb je recht op 40 euro. Tussen de duizend en 10.000 euro heb je recht op 70 euro en daarboven op 1 procent van het openstaande bedrag.

Consument: aanmaning versturen

Voor consumenten zijn de regels iets anders. De gebruikelijke betalingstermijn van 14 dagen staat in de algemene voorwaarden of het contract. Als er niet op tijd betaald is, ben je verplicht om kosteloos een aanmaning ter versturen, waarna de klant nog 14 dagen extra de tijd krijgt.

Is er dan nog geen geld overgemaakt, dan mag de factuur over worden gedragen aan een incassobureau, waarbij de incassokosten voor rekening van de klant zijn.

Overheid houdt zich niet aan termijn

Wat zien we terug van deze regels in het maandag gepubliceerde onderzoek van incassobureau Intrum Justitia onder ruim 10.000 bedrijven in Europa? Dat de Nederlandse overheid zich in ieder geval niet aan de wettelijke termijn van 30 dagen houdt. Overheidsinstanties doen gemiddeld 44 dagen over het betalen van de rekening.

Daarmee staat Nederland onder Scandinavische landen, die al zo'n twintig jaar lang strenge betalingsregels hebben. Maar de situatie is gelukkig niet zo erg als in Spanje, Griekenland en Italië waar de publieke sector meer dan 150 dagen wacht met betalen.

Nederlandse bedrijven scharen zich in de middenmoot qua betalingsmoraal. Ze doen gemiddeld 41 dagen over het betalen van de rekening. Wederom ver achter Scandinavië en ook Duitsland, maar beter dan Frankrijk en België. Bij Turkse en Italiaanse bedrijven moet je het langst wachten op geld.

Betalingsrisico

Die ranking in de middenmoot zie je ook terug in de risico-index die Intrum Justitia hanteert. Het betalingsrisico in Nederland is medium tot hoog, aldus het incassobureau. Onmiddellijke actie is noodzakelijk om het risico te verlagen.

De scheiding tussen Noord-Europa en landen uit Zuid- en Oost-Europa is duidelijk zichtbaar op de onderstaande kaart.

Met name op de Balkan bestaat er een slechte betalingsmoraal, net als in Spanje en Portugal.

Gevolgen voor bedrijven

De steeds maar langer wordende betalingstermijn blijft niet zonder gevolgen voor Nederlandse bedrijven. Bijna de helft van de Nederlandse respondenten in het onderzoek meent dat de oplopende betalingsachterstanden ten koste gaan van de inkomsten; 55 procent zegt dat de liquiditeit erdoor achteruit gaat.

In Nederland moesten ondernemingen in de afgelopen 12 maanden 2,7 procent van de omzet afschrijven op mensen of bedrijven die niet betaalden. Dat is een lichte stijging ten opzichte van de 2,6 procent in het jaar daarvoor, maar beter dan het Europees gemiddelde van 3,1 procent.

Het percentage oninbare vorderingen in Nederland in vergelijkbaar met de omringende landen. Alleen het Verenigd Koninkrijk springt eruit: daar zijn ondernemers 3,7 procent van de omzet kwijt aan niet-betalende klanten.

Ook hier valt de slechte betalingsmoraal op de Balkan op, terwijl Spanje en Italië nu niet uit de toon vallen.

De Europese Commissie probeert sinds 2011 de verschillen in Europa te verkleinen door strengere richtlijnen rond wanbetaling vast te stellen. Tot nu toe hebben slechts 15 landen daadwerkelijk dergelijke wetgeving ingevoerd, waaronder Nederland.

Volgens onderzoekster Madeleine Bosch van Intrum Justitia kan het nog jaren duren voordat de betalingstermijnen in alle Europese landen op een vergelijkbaar niveau liggen, zegt ze tegenover het Financieele Dagblad.

Lees ook

Betaalgedrag blijft problematisch ondanks opleving economie

282 euro per seconde: zo snel stijgt de staatsschuld

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl